Από μικρή ηλικία μας έλεγαν ότι τα δημητριακά προσφέρουν πολλαπλά οφέλη στον οργανισμό μας και ότι είναι καλό να υπάρχουν στην καθημερινή μας διατροφή.
Είναι όμως έτσι; Η αλήθεια είναι ότι η διατροφική αξία πολλών δημητριακών έχει υπερεκτιμηθεί τις τελευταίες δεκαετίες.
Είναι πράγματι τα δημητριακά τόσο απαραίτητα για την διατήρηση της καλής υγείας ή μήπως είναι κάτι που τελικά δεν ισχύει;
Υπάρχουν ορισμένα δημητριακά τα οποία είναι οφέλιμα ενώ άλλα όχι και τόσο.
Πως μπορείτε να βγάλετε άκρη σε όλα αυτά; Πολύ απλά! Να διαβάσετε αυτο το άρθρο και πολύ πιθανον να εκπλαγείτε και να αναθεωρήσετε την άποψη που είχατε για ορισμένα δημητριακά.
Αν μελετήσετε όλες τις τροφές που μας έχει χαρίσει η φύση, θα παρατηρήσετε ότι δεν υπάρχουν καλές ή κακές τροφές. Η κάθε τροφή περιέχει μια σειρά από συστατικά τα οποία προκαλούν αλυσιδωτές διεργασίες στον οργανισμό. Κάποιες τροφές περιέχουν περισσότερα θρεπτικά συστατικά και κάποιες άλλες λιγότερα. Επίσης δεν υπάρχουν τροφές οι οποίες είναι εντελώς ανώφελες. Απλά κάποιες τροφές έχουν περισσότερα οφέλη, συγκριτικά με κάποιες άλλες.
Ακριβώς το ίδιο ισχύει και με τα δημητριακά. Για αυτό και παρακάτω θα δούμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που έχουν ορισμένα είδη δημητριακών.
ΑΠΟΦΛΟΙΩΜΕΝΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
Το πρώτο μειονέκτημα είναι τα αποφλοιωμένα δημητριακά. Τα δημητριακά από ρύζι, βρώμη και σιτάρι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της βασικής διατροφής για τα 2/3 του πληθυσμού παγκοσμίως. Είναι γνωστό ότι τα δημητριακά ολικής άλεσης προσφέρουν πολλαπλά οφέλη για την υγεία μας καθώς είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και πολλές βιταμίνες. Όλα αυτα τα θρεπτικά συστατικά βρίσκονται στο περίβλημα του δημητριακού, το οποίο δυστυχώς σε πολλές των περιπτώσεων αφαιρείται. Παράδειγμα, το 90% των αρτοποιημάτων παρασκευάζονται από άσπρο αλεύρι, το οποίο δεν περιέχει τις βιταμίνες και είναι στην ουσία άδειες θερμίδες.
Τα θρεπτικά συστατικά του σιταριού, όπως είπαμε και παραπάνω βρίσκονται στο περίβλημα, απομακρύνοντας το περίβλημα αφαιρούνται όλα τα πολύτιμα συστατικά του σιταριου. Τελικά μένει το κέντρο του σπόρου, δηλαδή το ενδόσπερμα το οποίο αλεθεται για να γίνει το ασπρο αλευρι και αποτελείται κυρίως από άμυλο και γλουτένη . Αυτό που μένει στο τέλος – στην ουσία δεν έχει απολύτως καμία διατροφική αξία. Αυτό δεν είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα, εφόσον πρώτον, ξοδευετε αυτή την ενέργεια κατά την διάρκεια της ημέρας και κατά δεύτερον, το σώμα σας μπορεί να επεξεργαστεί αποτελεσματικά την γλουτένη, για την οποία θα μιλήσουμε παρακάτω.
ΜΟΥΣΛΙ & ΠΕΡΙΤΤΗ ΖΑΧΑΡΗ
Άλλο ένα μεγάλο μειονέκτημα που έχουν τα έτοιμα δημητριακά & τα μούσλι, τα οποία μάλιστα προωθούν ώς υγιεινη επιλογη για πρωινό, είναι το ποσοστό της ζάχαρης που περιέχουν. Σε όλα αυτά τα δημητριακά προσθέτουν ζάχαρη. Απλά αφιερώστε λίγο χρόνο και διαβάστε πάνω στην συσκευασία, πόση ζάχαρη περιέχουν τα δημητριακά & τα μούσλι, να είστε σίγουροι ότι θα εκπλαγείτε όταν δείτε αυτό το νούμερο.
Πολύ πιθανόν να σας δημιουργήθηκε το ερώτημα, γιατι στα δημητριακά να προσθέτουν ζάχαρη; Όταν ξεκίνησαν να παράγονται τα πρώτα cornflakes και δημητριακά, αυτά δεν είχαν ζάχαρη και ο κόσμος δεν τα προτιμούσε. Όταν λοιπόν η βιομηχανία τροφίμων πειραματικά άρχισε να βάζει ζάχαρη τότε παρατήρησε ότι οι πωλήσεις είχαν αυξηθεί. Τώρα πλέον όλα τα δημητριακά περιέχουν ζάχαρη, επειδή πολύ απλά, έτσι είναι πιο νόστιμα.
ΓΛΟΥΤΕΝΗ
Άλλο ένα σημαντικό πράγμα που θα πρέπει να λάβετε υπόψιν, είναι η γλουτένη. Θα έχετε παρατηρήσει ότι τα τελευταία χρόνια γύρω από το θέμα της γλουτένης έχει δημιουργηθεί μεγάλη ταραχή. Πάρα πολύς κόσμος έχει αποκλείσει από την διατροφή τα προιοντα που περιέχουν γλουτένη, ενώ άλλοι θεωρούν ότι η γλουτένη ευθύνεται για πολλές διαταραχές στην λειτουργία του οργανισμού.
Και πράγματι, είναι αποδεδειγμένο ότι το 2% του πληθυσμού έχει δυσανεξία στη γλουτένη. Δηλαδή το πεπτικό τους σύστημα δεν είναι ικανό να επεξεργαστεί αποτελεσματικά την γλουτένη, με αποτέλεσμα την δημιουργία των συμπτωμάτων όπως πρήξιμο. Οι ειδικοί υγείας συστύνουν σε αυτή την κατηγορία των ανθρώπων να αποκλείσουν εντελώς από την διατροφή τους προϊόντα που περιέχουν γλουτένη..
Ένα ερώτημα που μπορεί να σας δημιουργήθηκε το εξής ερώτημα, είναι ασφαλής η κατανάλωση της γλουτένης για το υπόλοιπο 98% του πληθυσμού που δεν έχουν δυσανεξία στη γλουτένη;
Εδω το πρόβλημα είναι το εξής. Η γλουτένη είναι συστατικό το οποίο προκαλεί φλεγμονώδεις διαδικασίες και αν θα δημιουργήσει προβλήματα στους ανθρώπους που δεν έχουν δυσανεξία, θα εξαρτηθεί από πολλού παράγοντες. Όπως για παράδειγμα, πόσο συχνά την καταναλώνει, σε τι ποσότητα και φυσικά η ποιότητα του δημητριακού που την περιέχει.
Αναμφίβολα, αν κάποιος είναι μεταβολικά υγιείς και έχει μεταβολική ευλυγισία, τότε η γλουτένη δεν θα τον δημιουργήσει απολύτως κανένα πρόβλημα. Το θέμα είναι κατά πόσο κάποιος μεταβολικά υγιείς; Η στατιστική δείχνει ότι ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων έχουν μεταβολικό σύνδρομο, και πολύ από αυτούς δεν το γνωρίζει καν.
Επίσης, η δυσανεξία στην γλουτένη μπορεί να είναι κρυφή και κάποιος μπορεί να μην υποψιάζεται καν ότι μπορεί τα αλευρώδη προϊόντα που έχει στην διατροφή του να ευθύνονται για τα προβλήματα στην υγεία. Τα σιτηρά είναι τα πιο διαδεδομένες τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε γλουτένη.
ΤΕΣΤ ΔΥΣΑΝΕΞΙΑΣ ΣΤΗ ΓΛΟΥΤΕΝΗ
Πως μπορεί κάποιος να διαπιστώσει αν έχει δυσανεξία στην γλουτένη; Είναι πολύ εύκολο. Για 2 εβδομάδες αποκλείστε εντελώς όλες τις τροφές που περιέχουν γλουτένη. Σε αυτό το διάστημα απλά παρατηρήστε το πως θα αισθάνεστε.
Μερικοί άνθρωποι αποκλείοντας εντελώς την γλουτένη, πράγματι αρχίζουν να νιώθουν πολύ καλύτερα. Αισθάνονται περισσότερη ενέργεια, φεύγει το πρήξιμο στην κοιλιακή περιοχή και το πεπτικό άρχισε να λειτουργεί πολύ καλύτερα. Αλλά υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι δεν έχουν δει απολύτως καμία διαφορά αποκλείοντας την γλουτένη. Όπως βλέπετε στην πράξη τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά από την θεωρία.
Όποτε εδώ η μόνη σωστή καθοδήγηση είναι το πως αισθάνεστε την περίοδο που θα αποκλείσετε εντελώς την γλουτένη. Αν βλέπετε ότι όντως υπάρχουν αλλαγές, τότε θα πρέπει να ζυγίσετε τα συν και τα πλην και να αποφασίσετε αν αξίζουν όλα αυτά τα συμπτώματα που σας προκαλεί η γλουτένη, με την απόλαυση μερικών λεπτών.
Εξάλλου η υγεία σας είναι προσωπικό θέμα και εσείς και μόνο εσείς γνωρίζετε τι είναι καλό για εσας. Ετσι δεν είναι;
ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ
Άλλο ένα σημαντικό μειονέκτημα πολλών δημητριακών είναι ο γλυκαιμικός δείκτης, ο οποίος είναι αρκετά υψηλός. Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτός ο δείκτης ξεπερνά ακόμα και τον γλυκαιμικό δείκτη που έχει η ζάχαρη. Τα δημητριακά από καλαμπόκι, ρύζι και σιμιγδάλι, έχουν αρκετά υψηλό γλυκαιμικό δείκτη. Δηλαδή έχουν την ικανότητα να ανεβάζουν το επίπεδο του ζαχάρου στο αίμα. Τα υψηλά επίπεδα του σακχάρου σχετίζονται με την πρόωρη γήρανση του οργανισμού, την εκδήλωση μεταβολικού συνδρόμου και γενικά προκαλούν τις μικροφλεγμονές. Αυτό είναι ένα γενικό πρόβλημα της εποχής μας, δηλαδή το γεγονός ότι γίνεται υπερβολική η κατανάλωση τροφών με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη.
Τα δημητριακά που έχουν πιο χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη είναι το κριθάρι και το φαγόπυρο. Όχι ότι είναι γενικά πολύ χαμηλός, αλλά σε σύγκριση με τα υπόλοιπα δημητριακά είναι πιο χαμηλός. Ωστόσο πρέπει να θυμάστε ότι όλα τα δημητριακά περιέχουν πάνω-κάτω την ίδια ποσότητα υδατανθράκων. Για αν θέλετε να χάσετε βάρος, να προσέχετε τις τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη επειδή θα σας ανοίγουν περισσότερο την όρεξη.
Επίσης αυτό που μπορεί να ανεβάσει τον γλυκαιμικό δείκτη ενός δημτριακού είναι πως τα καταναλώνουμε δηλαδή αν προσθέτουμε επιπλέον ζάχαρη, μέλι ή φρούτα. Αυτό που μπορεί να μειώσει τον γλυκαιμικό δείκτη είναι η προσθήκη καλών λιπαρών, τα οποία όχι μόνο μειώνουν τον γλυκαιμικό δείκτη αλλά προσφέρουν το αίσθημα κορεσμού για πολύ ώρα.
Ο τρόπος μαγειρέματος επίσης συμβάλλει στον γλυκαιμικό δείκτη. Τα πολύ βρασμένα δημητριακά πολύ πιο γρήγορα θα αφομοιωθούν από το πεπτικό και θα προσφέρουν ενέργεια. Για αυτό προσπαθήστε να τα μαγειρέυετε μέχρι το σημείο που δεν είναι ούτε πολύ σκληρά αλλά και ούτε πολύ μαλακά. Όπως για παράδειγμα είναι τα αλτεντε μακαρόνια.
Σε αυτή την περίπτωση ο γλυκαιμικός δείκτης θα είναι πιο χαμηλός. Πολύ πιθανον όσοι προτιμούν αλτέντε τα μακαρόνια τους αυτό να το γνωρίζουν.
Επίσης να θυμάστε ότι αν προσθέσετε γάλα στα δημητριακά σας αυτό θα ανεβάσει το γλυκαιμικό δείκτη επειδή πολύ απλά το γάλα περιέχει την λακτόζη, η οποία είναι ένα είδος σακχάρου.
ΩΦΕΛΙΜΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
Υπάρχουν δημητριακά τα οποία προσφέρουν οφέλη στον οργανισμό;
Από τα παραπάνω βγαίνει το συμπέρασμα ότι όλα τα αποφλοιωμένα δημητριακά δεν έχουν κάποιο ιδιαίτερο οφελος σε σύγκριση με τα ολικής. Ένα παράδειγμα είναι το φαγόπυρο και το καστανό ρύζι.
Το καστανό ρύζι είναι αναποφλοίωτο. Αυτό σημαίνει ότι περιέχει όλα τα μέρη του κόκκου, άρα και όλες τις βιταμίνες. Το λευκό ρύζι, από την άλλη, δεν έχει το περίβλημα. Αυτό σημαίνει ότι το λευκό ρύζι έχει πολύ λιγότερα θρεπτικά συστατικά και αυτός είναι ο λόγος που το καστανό θεωρείται πολύ πιο υγιεινό. Αν και το λευκό ρύζι είναι πιο διαδεδομένο, ωστόσο το καστανό ρύζι προτείνεται ως μια πιο υγιεινή επιλογή. Ένας από τους λόγους που το λευκό ρύζι το προτιμούν τα άτομα που γυμνάζονται συστηματικά είναι επειδή αποτελείται κυρίως από υδατάνθρακα, ο οποίος τους προσφέρει ενεργεια για να προπονούνται αποτελεσματικά.
Το αποφλοιωμένο ρύζι είναι απλά θερμίδες με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη.
Το φαγόπυρο από την άλλη είναι πηγή θρεπτικών συστατικών, ιχνοστοιχείων και φυτικών ινών. Είναι μία αρκετά ιδιαίτερη τροφή που μπορείτε να έχετε στην διατροφή σας.
Αξίζει να σημειώσουμε άλλο ένα μειονέκτημα των αποφλοιωμένων δημητριακών είναι ότι επιβραδύνουν τη λειτουργία του εντέρου και μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα επειδή έχει αφαιρεθεί το περίβλημα το οποίο περιέχει φυτικές ίνες. Η διαταραγμένη λειτουργία του εντέρου ευθύνεται για πολλές παθήσεις. Για αυτό για να αποφύγετε αυτό το πρόβλημα προσπαθήστε να καλύψετε τις ανάγκες για φυτικές ίνες από τα λαχανικά.
Όπως βλέπετε η διατροφή σας μπορεί να περιλαμβάνει τα δημητριακά, εφόσον λάβετε υπόψη όλα αυτά που αναφέραμε παραπάνω. Πάντα να θυμάστε ότι καλό είναι να διαμορφώνεται την διατροφή σας ανάλογα με τις ανάγκες του σώματος σας και όχι απλά επειδή έχετε συνηθίσει να έχετε αυτές τις τροφές στην καθημερινότητα σας.
Θα ήθελα φίλοι μου να γράψετε στα σχόλια ποια δημητριακά θεωρείται ότι είναι τα πιο υγιεινά; Πιστεύετε ότι είναι κάτι το πολύ απαραίτητο στην διατροφή μας ή μήπως μπορούμε και χωρίς αυτά;
Μαίρη
Tetta Fatouroy